Rupino Griffioen is vorige week vrijdag op 83-jarige leeftijd overleden. Griffioen was bekend in de Amsterdamse politiek om zijn jarenlange strijd tegen de gemeente. Bij zijn laatste gang naar het Stadhuis vroeg hij om een jaarlijkse Dag van de ambtseed, die wens willigde de raad deze week in.

Tim Wagemakers 22 december 2023, 03:00

Rupino Griffioen was een veelgezien gezicht op het Amsterdamse stadhuis, waar hij vaak het stadsbestuur een spiegel voorhield. Een vriendelijke, bescheiden man, eloquent ook. Maar niet te onderschatten: in de drie minuten die hij steeds kreeg om te spreken formuleerde hij zuiver en zeer scherp. Griffioen vond dat ambtenaren hun eigen ambtseed veel te vaak overtraden en niet in het belang van Amsterdammers handelden. Dat besef groeide bij hem door de twintig jaar durende strijd die hij tegen de gemeente voerde over de berekening van zijn erfpachtbedrag. In 2002 ging zijn jaarlijks te betalen bedrag omhoog van 150 euro naar bijna 3500. Oneerlijk, vond Griffioen, waarna hij deelnam aan een aantal collectieve rechtszaken over erfpacht tot aan de Hoge Raad toe. Met veel energie en een groot rechtvaardigheidsgevoel beet de gepensioneerde kinderarts zich niet alleen steeds meer vast in zijn eigen zaken tegen de gemeente, maar roerde hij zich ook op andere terreinen. Van Airbnb-beleid tot huishoudelijke hulp: hij vond dat de gemeente te star handelt en te weinig in het belang van Amsterdammers.

Moreel kompas

In 2016 kreeg hij de diagnose blaaskanker. Het bleek het begin van een lang ziektetraject, dat begin dit jaar steeds meer zijn tol begon te eisen. In september toog hij nog een laatste keer naar een raadsvergadering op het stadhuis. Hij oogde kwetsbaar, maar bleef glashelder: “De ambtseed moet blijven, maar alle vrijblijvendheid moet eraf.” Daarom opperde hij onder meer een jaarlijkse Dag van de ambtseed, om ambtenaren te herinneren aan hun moreel kompas. Die wens werd deze week ingewilligd door de raad, na een motie van het CDA. Burgemeester Femke Halsema zei daarbij met leedwezen van het overlijden kennis te hebben genomen: “Dat hij de macht zo kritisch bevroeg, ook al kan dat voor het bestuur soms vervelend zijn, daar moeten we dankbaar voor zijn.” Ze zei te gaan onderzoeken hoe zo’n dag uitgevoerd kan worden.

Drukbezochte zitting

En zijn eigen erfpachtzaak? Uiteindelijk werd in 2022 een compromis gekozen waarbij drie deskundigen zich zouden buigen over zijn zaak. Griffioen mocht er daar zelf één van uitkiezen. Hij koos voor Koen de Lange, voorzitter van Stichting Erfpachters Belang Amsterdam (SEBA), maar dat werd niet geaccepteerd omdat hij niet onafhankelijk zou zijn. Het leidde weer tot een rechtszaak, begin december. Griffioen kon er zelf niet meer bij zijn, hij was te ziek. In een mail riep hij mensen die hem wilden steunen op om naar de zitting te gaan en deze ‘waardig te laten verlopen en rustig te kijken, te luisteren en stil te zijn’. De zitting werd drukbezocht. De uitspraak van de zitting op 24 januari heeft Griffioen niet meer gehaald. Afgelopen vrijdag overleed hij op 83-jarige leeftijd. Woensdag is hij in besloten kring gecremeerd. Griffioen laat een vrouw, twee dochters en vier kleinkinderen achter.

Over de auteur: Tim Wagemakers verdiept zich al bijna 10 jaar in de Amsterdamse politiek en schrijft er sinds 2022 voor Het Parool over als politiek verslaggever.